کتاب «قرآن و چالش اختلاف در جامعه: پژوهشی در نظریات مفسّران اجتماعی» نوشته فرج الله میرعرب از سوی دفتر نشر معارف منتشر شد.
به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، در طول تاریخ، پس از رسول خدا (ص) و اهلبیتشان، دلسوزانی برای بازگرداندن اتحاد و وفاق به مسلمانان تلاش کردند که در قرنهای چهارده و پانزده، با رشد افکار اجتماعی در میان رجال اندیشه و فکر، کسانی مانند: سید جمال‌الدین اسدآبادی، آیت‌الله بروجردی، شیخ شلتوت، امام خمینی و علامه طباطبایی و... زحمات زیادی کشیدند تا شاید مسلمانان را گرد هم آورند، اما تا رسیدن به هدف، راه طولانی است و نیازمند تلاش بسیار. بر اساس این اعتقاد و از آنجا که رسول خدا (ص) رجوع به قرآن کریم را راه‌حل رفع مشکل اختلاف و درگیری بیان کرده، پژوهشی صورت گرفت که در آن عوامل اختلاف و درگیری در جامعه مسلمانان و نیز چاره رفع فتنه تفرقه و اختلاف، از قرآن استخراج و راهکارهای وفاق، همدلی، اتحاد و به تعبیر قرآن «برادری»، به مسلمانان ارائه شود تا شاید مقدمه‌ای برای حرکتی سازنده در جهان اسلام باشد.
نویسنده کتاب «قرآن و چالش اختلاف در جامعه: پژوهشی در نظریات مفسّران اجتماعی» در مقدمه می‌نویسد: «در این پژوهش از برخی مفسران اسلامی که به مسائل اجتماعی توجه خاص داشته و مباحث اجتماعی را به‌دقت در آیات الهی دنبال کرده و توضیح داده‌اند، کمک گرفته شد. به نظر رسید چهار مفسر در این جهت ممتاز و مورد توجه مسلمانان هستند؛ یعنی علامه طباطبایی؛ صاحب «المیزان فی تفسیر القرآن»، سید قطب شاذلی؛ نویسنده «فی ظلال القرآن»، محمدطاهر بن عاشور؛ صاحب «التحریر و التنویر» و علامه فضل‌الله؛ نویسنده «تفسیر من وحی القرآن». هدف از انتخاب چنین روشی این بوده که با کمک مفسران صاحب‌نظر در مباحث اجتماعی و سیاسی قرآن، تحقیقی در مورد برنامه اسلام برای نجات جامعه از اختلاف و ایجاد وفاق اجتماعی ارائه شود و تئوری الهی برای مدیریت جامعه مبرهن گردد.»
کتاب از یک بخش مقدماتی و چهار فصل تشکیل شده است. نویسنده در بخش مقدماتی کتاب، زندگی و فعالیت و اندیشه‌های مفسران حوزه پژوهش (علامه طباطبایی، سید قطب، محمد طاهر ابن عاشور و علامه فضل‌الله) را به صورت اختصار بیان می‌کند. سپس در فصل اول به کلیات مباحث کتاب مانند معنای اختلاف، اقسام اختلاف، شناسایی اختلاف مذموم و تعریف آن، پیشینه اختلاف، وحی آسمانی و اختلاف، علت اختلاف شریعت‌ها در زمان‌های متفاوت و برنامه و راهبرد شریعت اسلامی در مواجهه با مسأله اختلاف می‌پردازد. فصل دوم به علل و عوامل اختلاف اختصاص دارد. غریزه استخدام بدون حاکمیت عدالت، هوای نفس و رذایل اخلاقی، زیاده خواهی و تجاوز به حدود دیگران، جدایی از ارکان اتحاد جامعه الهی، فاسد شدن نیتها و خودخواهی، انحراف در اندیشه، کوتاهی عالمان و حق پوشانی آنان اشاعه شبهات دینی میان مردم، دوستی و رابطه ولایی با کافران، حاکمان مستبد و ستمگر، تفرقه‌افکنان و دشمنان توطئه‌گر؛ مانند یهود و منافقان، بدعت و رواج ربا از جمله علل و عوامل اختلاف هستند که از دیدگاه مفسران اجتماعی قرآن بررسی و تبیین می‌شود.
پیامدهای شوم اختلاف هم در فصل سوم بیان می‌شود که نویسنده با استفاده از نظرات مفسران اجتماعی قرآن عوامل زیر را از پیامدهای اختلاف برمی شمارد: دور شدن از خدا و مسیر تقوا، مخالفت با راه و روش پیامبر (ص)، خنثی شدن زحمات پیامبران در جلوگیری از جنگ، مخفی شدن حق، ظهور باطل و بدعتها، تشکیل گروهها و حزبهای باطل و متخاصم، کشمکش، جنگ، سقوط و نابودی، ضرر عمومی و فراگیر، سُست شدن بنیان قدرت و از دست رفتن عزت، اختلال نظام اجتماعی، عذاب، هلاکت و شقاوت در دنیا و آخرت.
نویسنده در فصل چهارم کتاب، مؤلفه‌ها و بایسته‌های رفع اختلاف و بازگشت به اتحاد از دیدگاه مفسران اجتماعی قرآن را تبیین می‌کند.
کتاب «قرآن و چالش اختلاف در جامعه» در 208 صفحه، قطع رقعی، تیراژ 1000 نسخه و قیمت 9000 تومان عرضه شده است.
***
برای تهیه کتاب «قرآن و چالش اختلاف در جامعه» و دیگر آثار دفتر نشر معارف می‌توان از طریق سایت پاتوق کتاب: ketabroom.ir یا دفتر مرکزی نشر معارف قم (02537740004) یا از طریق فروشگاههای پاتوق کتاب اقدام کرد.
